Hoá Biểu Là Gì?

Âm nhạc là ngôn ngữ của cảm xúc, là tiếng nói của tâm hồn, là nguồn suối vô tận khơi gợi những cung bậc cảm xúc đa dạng trong con người. Để tạo nên những bản nhạc du dương, những giai điệu sôi động, các nhạc sĩ đã sử dụng một hệ thống ký hiệu âm nhạc khoa học, trong đó có “hóa biểu” – chìa khóa mở ra cánh cửa bí ẩn của thế giới âm nhạc đầy màu sắc.

Hoá Biểu Là Gì?

Hóa biểu, hay còn gọi là dấu hóa (key signature), là một tập hợp các ký hiệu thăng (#) và giáng (b) được đặt ngay sau khóa nhạc trên khuông nhạc. Mỗi hóa biểu sẽ đại diện cho một gam nhất định, thể hiện sự thay đổi cao độ của các nốt nhạc trong gam đó so với gam chuẩn (gam Do trưởng/La thứ).

Ví dụ: Hóa biểu gồm 2 dấu thăng (#) ở bậc Fa và Do sẽ cho ta biết bản nhạc được viết ở gam Sol trưởng (G major), trong đó tất cả các nốt Fa và Do trong bản nhạc sẽ được nâng cao nửa cung so với gam chuẩn.

Hóa biểu sẽ bao gồm từ 0 đến 7 dấu thăng hoặc giáng, nó được phụ thuộc vào gam và được sử dụng trong các bản nhạc. Việc xác định đúng hóa biểu là bước đầu tiên để người chơi nhạc có khả năng đọc và hiểu chính xác cao độ của các nốt nhạc, từ đó thể hiện bản nhạc một cách hoàn chỉnh và đúng ý đồ của tác giả.

3 Lọai Dấu Hoá: ( Accidentals)

1. Dấu thăng (#)

Hình dáng giống ký hiệu # trên điện thoại.
Tác dụng dùng để có thể nâng cao độ của nốt nhạc lên nửa cung.
Ví dụ: Nốt Fa được thăng (#) sẽ có cao độ cao hơn nốt Fa thường nửa cung.

2. Dấu giáng (b)

Hình dáng giống ký hiệu ♭.
Tác dụng dùng để có thể giảm cao độ của nốt nhạc xuống nửa cung.
Ví dụ: Nốt Si được giáng (b) thì sẽ có cao độ thấp hơn nốt Si thường nửa cung.

3. Dấu bình (♮)

Hình dáng giống ký hiệu ♮.
Dùng để huỷ bỏ hiệu lực của dấu thăng và dấu giáng, trả về cao độ bình thường của nốt nhạc.
Ví dụ: Nốt Fa được thăng (#) sau đó được hóa bình (♮) sẽ trở lại cao độ bình thường của nốt Fa.

Ngoài ra, còn có hai loại dấu hóa kép ít gặp hơn:

– Dấu thăng kép (x): Nâng cao độ nốt nhạc lên một cung.- Dấu giáng kép (♭♭): Giảm cao độ nốt nhạc xuống một cung.

Vị Trí Của Dấu Hoá Có Thể Chia Làm 2 Loại

Hệ thống hóa biểu trong âm nhạc không chỉ bao gồm các loại dấu hóa mà còn được phân loại thành hai loại chính dựa trên vị trí và tác động của chúng:

1. Dấu hóa theo khóa (dấu hóa cố định)

Vị trí: Đứng sau khóa nhạc, viết ở đầu khuông nhạc.
Chức năng: Làm thay đổi cao độ của tất cả các nốt mang tên dấu hóa đó trong toàn bộ bản nhạc hoặc cho đến khi có dấu hóa khác xuất hiện.
Quy tắc: Dấu thăng theo vòng quãng 5 đi lên: Fa – Đô – Sol – Rê – La – Mi – Si. Dấu giáng theo vòng quãng 5 đi xuống: Si – Mi – La – Rê – Sol – Đô – Fa.

Ví dụ:

1 dấu thăng: Fa#
2 dấu thăng: Fa# Đô#
3 dấu thăng: Fa# Đô# Sol#
1 dấu giáng: Si♭
2 dấu giáng: Si♭ Mi♭
3 dấu giáng: Si♭ Mi♭ La♭

2. Dấu hóa bất thường

Vị trí: Được đặt tại trước nốt nhạc và nó chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nốt nhạc đó trong phạm vi là 1 ô nhịp.
Chức năng: Thay đổi cao độ của nốt nhạc cụ thể trong 1 ô nhịp, sau đó quay lại cao độ bình thường.
Đặc điểm: Chỉ xuất hiện thỉnh thoảng trong bản nhạc, không ảnh hưởng đến các nốt nhạc khác trong cùng khuông nhạc.

Việc phân biệt và sử dụng chính xác hai loại dấu hóa này là vô cùng quan trọng để người chơi nhạc có thể đọc và hiểu đúng cao độ của các nốt nhạc, thể hiện bản nhạc một cách hoàn chỉnh và đúng ý đồ của tác giả. Hãy ghi nhớ quy tắc về dấu hóa theo khóa và luyện tập sử dụng dấu hóa bất thường để chinh phục những bản nhạc phức tạp và say mê trong một thế giới âm nhạc muôn vàn màu sắc.

Kết Luận

Hành trình khám phá thế giới âm nhạc đầy màu sắc và hấp dẫn với hóa biểu đến đây đã tạm khép lại. Hy vọng rằng bài viết này của Học Nhạc Online đã có thể cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về hóa biểu – chìa khóa quan trọng để mở ra cánh cửa bí ẩn của thế giới âm nhạc.